We zijn allemaal op zoek naar geluk en proberen leed te vermijden, we doen allemaal wat we kunnen doen om het leven comfortabel te maken en te ontdoen van alles wat we onaangenaam vinden of wat ons leed brengt. Niemand heeft middenin dit belangenconflict veel keuzevrijheid. Elke situatie is geweven door de gedachten, woorden en daden die zijn geaccumuleerd tijdens ontelbare vorige levens die de zaden hebben gezaaid voor het karma dat we op dit moment ervaren. We zijn op dit moment allemaal verstrikt in dit web van rijpend karma, waardoor, of we het nu willen of niet, we worden meegevoerd door de kracht van de gebeurtenissen. We lijden hierdoor nog meer, want wat er gebeurt dat gebeurt ondanks onze wens voor het tegenovergestelde.
De Boeddha zei dat als we willen weten wat we hebben gedaan in het verleden, we gewoon moeten kijken naar ons leven op dit moment, en als we willen weten wat in de toekomst met ons gaat gebeuren, dan hoeven we alleen te kijken naar de acties die we op dit moment doen. Dit is een belangrijke uitspraak, omdat het ons in staat stelt te begrijpen waarom we onze ervaringen ondergaan. Als we iemand zijn die van nature vrolijk is, altijd in goede gezondheid is, wiens leven makkelijk is, dan kunnen we concluderen dat we profiteren van de positieve acties die we hebben gedaan in het verleden. Als we aan de andere kant vaak ziek zijn, we geconfronteerd worden met problemen, ‘pech’, dan komt het allemaal door de negatieve dingen die we hebben gedaan in het verleden, er is dus geen reden om anderen te verwijten voor wat er op dit moment met ons gebeurt. Omdat het ons karma uit het verleden is dat aan het rijpen is kunnen we er niets aan doen. De enige keuze die we hebben, is de manier waarop we op deze gebeurtenissen reageren.
Met echte vrijheid wordt bedoeld ervoor te kiezen om op een positieve manier te reageren op wat er gebeurt, terwijl we erop toezien dat het gedrag waarvoor we kiezen verstandig is en daardoor het type ervaringen zal brengen dat we willen hebben in de toekomst. We erkennen dat lijden van negatieve acties komt en geluk van positieve acties komt. Het is dus aan ons om de juiste keuze te maken. Bijvoorbeeld, als iemand agressief naar ons is, dan is het te wijten aan het rijpende karma dat we in het verleden zelf hebben geaccumuleerd en we kunnen niet voorkomen dat het gebeurt. Als we nu kiezen om agressief te reageren, dan zal dit er alleen maar voor zorgen dat dezelfde situatie zal blijven bestaan. Als we daarentegen geduldig en vriendelijk zijn naar de ander, dan creëren we de oorzaken voor toekomstig geluk. We maken dan de juiste keuze.
Dat is handelingsvrijheid.